Sinüs ve Kosinüs Fonksiyonu
Birim çemberde AOP açısını değerlendirelim.
P noktasının apsisine açının kosinüsü, ordinatına da açının sinüsü denir.
x0 = cosθ ve y0 = sinθ olur.
Birim çemberde Ox eksenine kosinüs ekseni, Oy eksenine de sinüs ekseni denir.
Şekle göre, P noktası çember üzerinde ve çemberin yarıçapı 1 birim olduğundan P nin apsisi
ve ordinatı –1 ile 1 arasında olur.
Bu durumda, –1 ≤ cosθ ≤ 1 ve –1 ≤ sinθ ≤ 1 olur.
Yukarıdaki şekle göre,
|OP| = 1
|OH| = x0 ve |PH| = y0 dır.
x0 = cosθ
y0 = sinθ
OPH dik üçgeninde,
x02 + y02 = 1 olduğundan, cos2θ + sin2θ = 1 dir.
x ekseni kosinüs ekseni olduğu için çember üzerindeki noktaların apsisleri, bu noktalara karşılık gelen
pozitif yönlü açıların kosinüsleri olur.
y ekseni sinüs ekseni olduğu için çember üzerindeki noktaların ordinatları, bu noktalara karşılık gelen
pozitif yönlü açıların sinüsleri olur.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi,
A(1, 0) olduğu için, cos0° = 1 ve sin0° = 0 dır.
B(0, 1) olduğu için cos90° = 0 ve sin90° = 1 dir.
A'(–1, 0) olduğu içn cos180° = –1 ve sin180° = 0 dır.
B'(0, –1) olduğu için cos270° = 0 ve sin270° = –1 dir.
Sonuç olarak;
Bir x reel sayısını cosx e eşleyen fonksiyona kosinüs fonksiyonu denir.
cos: R → [–1, 1], f(x) = cosx dir.
Bir x reel sayısını sinx e eşleyen fonksiyona sinüs fonksiyonu denir.
sin: R → [–1, 1], f(x) = sinx dir.
Tanjant Fonksiyonu
Birim çembere üzerindeki A(1, 0) noktasından teğet çizelim.
Şekilde T noktasının ordinatına AOT açısının tanjantı denir.
t = tanθ olur.
x = 1 doğrusuna tanjant ekseni denir.
Yukarıdaki birim çemberde,
|OH| = cosα
|OH = sinα
olduğuna göre,
tanα =
olur.
Kotanjant Fonksiyonu
Birim çembere üzereindeki B(0, 1) noktasından teğet çizelim.
c bir reel sayısı olmak üzere, T(c, 1) noktası teğetin üzerindedir.
T noktasının apsisine θ açısının kotanjantı denir.
c = cotθ dır.
y = 1 doğrusuna kotanjant ekseni denir.
Yukarıda verilen birim çemberde,
|OH| = cosα
|PH| = sinα
cotα =
olur.
tanα =
ve cotα =
olduğuna göre,
tanα · cotα = 1 olur.
0° |
90° |
180° |
270° |
360° |
|
tan |
0 |
Tanımsız |
0 |
Tanımsız |
0 |
cot |
Tanımsız |
0 |
Tanımsız |
0 |
Tanımsız |